Ustawienia systemowe Berta Hellingera. Przełom w psychoterapii i wiedzy o człowieku

Książka Ustawienia systemowe Berta Hellingera powstała z chęci usystematyzowania teorii, a także stworzenia fenomenologicznie podbudowanego opisu pewnych aspektów terapii Hellingera, o których zazwyczaj się nic mówi, gdyż pozostają one częścią wewnętrznego doświadczenia klienta lub terapeuty. Mam nadzieję, że pomoże to ustawieniom systemowym zająć należne im miejsce wśród uznanych terapii, o co z powodu słabej znajomości tej metody w kręgach akademickich - ciągle trudno.

Przedstawiam ustawienia w szerokim kontekście innych metod terapeutycznych oraz dziedzin poznania. Nie znaczy to, że uważam, iż ustawienia systemowe sprowadzają się do tego, co znane. Niektórzy naiwnie sądzą, że Bert Hellinger nauczył się swojej metody od Zulusów i wykorzystał to, co od lat było już znane w terapii rodzin, żc podobne rzeczy mówili Jung, Moreno czy ktoś „na Wschodzie”, że ustawienia powstały z niemieckiego idealizmu albo są po prostu szamanizmem, jeśli nie rodzajem spirytyzmu. Twierdzenia te są błędne. Zbieżności pomiędzy ustawieniami systemowymi a innymi wytworami myśli i kultury potwierdzają uniwersalność tez Hellingera. Nie dotykają jednak tego, co w ustawieniach jest całkiem nowe: odkrytych przez niego dynamik systemowych i porządków miłości, czyli praw, jakimi kierują się systemy rodzinne.

Książka Ustawienia systemowe Berta Hellingera składa się z dwóch części. Część 1 (obejmująca rozdziały od i do 4) dotyczy pracy terapeutycznej i coachingowej przy pomocy ustawień systemowych oraz wglądów, do jakich ta metoda prowadzi. Opisuję tu teorię i technikę ustawień systemowych, zarówno grupowych, jak i indywidualnych (terapeuta-klient). Wyjaśniam procesy i pojęcia, problematykę powstawania zaburzeń, postępowanie i postawę terapeuty systemowego. W rozdziale j zajmuję się bliższym przedstawieniem technik terapeutycznych, pogłębiam analizę procesów, jakie mają miejsce w trakcie ustawień, oraz szerzej opisuję rolę terapeuty. W rozdziale 4 mówię o rodzinie, relacjach partnerskich, wychowaniu dzieci. Przybliżam systemowe spojrzenie na zaburzenia psychiczne i fizyczne oraz problemy życiowe i zawodowe, podając opisy sesji terapeutycznych. Wspominam też o pracy z organizacjami.

W części II książki Ustawienia systemowe Berta Hellingera (rozdziały 5 i 6) zajmuję się kontekstami terapeutycznym, naukowym i filozoficznym ustawień. W rozdziale 5 wskazuję na związki pomiędzy ustawieniami systemowymi a psychodramą, terapią rodzin, psychoanalizą oraz innymi metodami terapeutycznymi i parate-rapeutycznymi. W ostatnim rozdziale pokazuję ustawienia systemowe w szerszym kontekście zagadnień podejmowanych przez filozofię, fizykę, antropologię, psychologię czy parapsychologię.